Płaskostopie to jedna z najczęściej diagnozowanych wad postawy. Nie zawsze jest ono jednak właściwie rozpoznane i leczone. Efektem nieleczonego płaskostopia mogą być dalsze deformacje, wystąpienie innych wad postawy a także silne bóle i trudności w chodzeniu. Dlatego też nie można bagatelizować tej wady i trzeba udać się po pomoc do specjalisty.
Rodzaje płaskostopia
Mówiąc o wadzie, jaką jest płaskostopie wyróżniamy najczęściej płaskostopie podłużne i poprzeczne. Właściwe rozpoznanie i ustalenie rodzaju deformacji jest niezwykle ważne w procesie leczenia i rehabilitacji. W płaskostopiu podłużnym obniżony jest łuk przyśrodkowy stopy. Pozbawiona właściwego wyprofilowania stopa wpływa negatywnie także na postawę i cały układ ruchu.
W przypadku płaskostopia poprzecznego możemy zauważyć charakterystyczne poprzeczne spłaszczenie stopy i poszerzenie przedniej części stopy, tym samym niemal całkowite obciążenie przodostopia. Niewłaściwe stawianie stopy prowadzi do dalszej deformacji.
Co ciekawe, coraz częściej rozpoznawane jest również płaskostopie podłużno-poprzeczne, w którym obie deformacje występują równocześnie. Stopa traci właściwą amortyzację a jej niewłaściwe ustawianie może prowadzić do dalszych deformacji i wad postawy.
Rozpoznanie płaskostopia u dzieci
Najprostszym badaniem, jakie możemy wykonać, jest obserwacja stóp i chodu naszego dziecka – jeśli zauważamy, że stopa dziecka przylega do podłoża całą powierzchnią, najprawdopodobniej nasze dziecko ma płaskostopie. Przypatrując się uważnie stopom dziecka, możemy zauważyć również brak charakterystycznego łuku stopy. Innym „domowym” badaniem może być pomalowanie stóp dziecka farbką i odciśnięcie śladu stopy na kartce. Również wówczas możemy dostrzec brak wysklepienia stopy i to, że w całości przylega ona do powierzchni kartki.
Specjalistycznym badaniem stosowanym w diagnostyce wad stóp jest badanie przy użyciu podoskopu. Dziecko staje boso na specjalnym urządzeniu, które skanuje jego stopy i pozwala ustalić, która część narządu jest najbardziej obciążona oraz narażona na deformację. Badanie przeprowadza się także w czasie chodu, obserwując, w jaki sposób dziecko stawia stopy i ustalając punkty nacisku.
Takie szczegółowe badanie pozwoli lepiej dobrać wkładki ortopedyczne i ustalić zestaw ćwiczeń do wykonywania.
Dziecko, u którego rozpoznano płaskostopie, powinno przejść również szczegółowe badania w kierunku rozpoznania innych wad postawy (wady bioder, kolan, skrzywienie nóg czy kręgosłupa) gdyż bardzo często zdarza się, że płaskostopie współistnieje z innymi wadami zaś leczenie powinno być kompleksowe.
Sposoby leczenia
Najczęściej zalecane są ćwiczenia korekcyjne i właściwie dobrana rehabilitacja stóp. Niektóre ćwiczenia dziecko może wykonywać również w domu. Ważnym elementem wykonywania ćwiczeń jest nauka obciążania wybranych punktów stopy, na przykład punktu ulokowanego pod dużym palcem oraz przy pięcie – w ten sposób stopa będzie stawiana właściwie i wykształci się jej łuk. Innym sposobem leczenia płaskostopia jest noszenie w butach indywidualnie dobranych i wykonanych wkładek ortopedycznych, które korygują ustawienie stopy i zapobiegają dolegliwościom bólowym. W przypadku bardziej zaawansowanej wady, może istnieć konieczność noszenia specjalnych butów ortopedycznych.